De (peri)menopauze ontcijferd: wat gebeurt er écht in je lichaam?
- Remove the existing class from the content27_link item to allow Webflow's native current state to be applied automatically.
- To implement interactions that allow sections in the table of contents to expand and collapse, select the content27_h-trigger element, add a trigger, and choose Mouse click (tap).
- For the first click, select the custom animation Content 28 table of contents [Expand], and for the second click, choose the custom animation Content 28 table of contents [Collapse].
- In the Trigger Settings, ensure that all checkboxes are deselected except for Desktop and above to prevent interaction issues on tablet and smaller devices.
Iedere vrouw maakt het mee: de overgang. Toch is het voor veel vrouwen een periode vol vragen, verwarring en soms frustratie. Klachten variëren van opvliegers tot slaapproblemen en van stemmingswisselingen tot concentratieverlies. Vaak weten vrouwen niet goed wát er in hun lichaam gebeurt, en krijgen ze onvoldoende uitleg of begeleiding.
In dit artikel ontrafelen we de (peri)menopauze: wat het precies is, welke hormonale processen spelen, welke klachten vaak voorkomen, en vooral, hoe kennis en begeleiding je kunnen helpen om deze levensfase beter te begrijpen en door te komen.
Wat is de menopauze en perimenopauze?
- Menopauze: de dag die je pas achteraf kunt vaststellen, namelijk wanneer je 12 maanden achter elkaar niet meer menstrueert.
- Perimenopauze: de jaren die daaraan voorafgaan, waarin je menstruatiecyclus onregelmatiger wordt door hormonale schommelingen.
De perimenopauze kan al beginnen rond je 40e en duurt gemiddeld 4 tot 10 jaar. De meeste vrouwen bereiken de menopauze tussen hun 45e en 55e jaar, met een gemiddelde leeftijd van 51.
Hormonale veranderingen in deze fase
De belangrijkste hormonen die veranderen zijn:
- Oestrogeen: Wordt geproduceerd in de eierstokken. Naarmate de voorraad eicellen afneemt, daalt de oestrogeenproductie. Dit beïnvloedt vrijwel elk orgaan in je lichaam: botten, hart, huid, hersenen, bloedvaten en meer.
- Progesteron: Daalt al vroeg in de perimenopauze, doordat je vaker cycli zonder eisprong hebt. Dit kan leiden tot zwaardere of juist onregelmatige menstruaties en slaapproblemen.
- Testosteron: Wordt vaak vergeten, maar ook dit hormoon neemt af. Het speelt een rol in energie, spierkracht, motivatie en libido.
Het is de combinatie van schommelingen en dalingen in deze hormonen die veel overgangsklachten veroorzaakt.
Veelvoorkomende klachten en hun oorzaak
Opvliegers en nachtelijk zweten
Oestrogeen beïnvloedt de hypothalamus (je interne thermostaat). Bij daling raakt die ontregeld, waardoor je plots oververhit raakt.
Slaapproblemen
Minder progesteron kan je slaapkwaliteit verslechteren. Nachtelijk zweten maakt het extra lastig.
Stemmingswisselingen en angst
Oestrogeen beïnvloedt serotonine en dopamine. Een daling kan leiden tot prikkelbaarheid, angst en sombere gevoelens.
Brain fog en concentratieverlies
Veel vrouwen ervaren geheugenproblemen of moeite met focussen. Dit komt deels door hormonen, deels door slechte slaap.
Veranderingen in gewicht en lichaamssamenstelling
Je metabolisme vertraagt en vet hoopt zich sneller op rond de buik. Ook neemt spiermassa af als gevolg van minder testosteron.
Droge huid, haaruitval en vaginale droogheid
Oestrogeen houdt weefsels soepel. Een tekort kan leiden tot droogheid, pijn bij vrijen of terugkerende blaasontstekingen.
Bot- en gewrichtsklachten
Oestrogeen beschermt botten. Een langdurig tekort kan botdichtheid verminderen (osteoporose).
De emotionele en sociale impact
Naast fysieke klachten is de overgang ook mentaal en sociaal ingrijpend. Vrouwen ervaren:
- Minder zelfvertrouwen door vermoeidheid of gewichtstoename.
- Spanningen in relaties door veranderingen in libido of stemming.
- Problemen op werk door concentratieproblemen of taboe op klachten.
Het gevoel “niet jezelf te zijn” komt vaak voor. Belangrijk is te weten dat dit geen persoonlijk falen is, maar een biologisch proces.
Hoe je beter met de (peri)menopauze omgaat
1. Educatie en bewustzijn
Het begint met begrijpen wat er gebeurt. Alleen al weten dat klachten een medische basis hebben, geeft vaak opluchting.
2. Leefstijl als fundament
- Voeding: eet volwaardige voeding met veel vezels, eiwitten en gezonde vetten.
- Beweging: combineer cardio met krachttraining om botten en spieren sterk te houden.
- Slaap: houd een vast slaapritme en beperk schermgebruik in de avond.
- Stressmanagement: ademhalingsoefeningen, yoga of wandelen helpen.
3. Medische begeleiding
Soms zijn leefstijlaanpassingen onvoldoende. Medische begeleiding kan bestaan uit:
- Hormoontherapie (bio-identiek, afgestemd op jouw profiel).
- Supplementen of ondersteunende medicatie.
- Monitoring van bloedwaarden en botdichtheid.
4. Praat erover
De overgang is nog steeds een taboe. Praten met vriendinnen, partner of collega’s kan steun geven. Ook werkgevers worden steeds bewuster en ontwikkelen beleid rond menopauze.
Feiten en cijfers (Nederland en internationaal)
- In Nederland zijn er ruim 1,7 miljoen vrouwen in de overgangsleeftijd.
- Ongeveer 80% ervaart klachten, waarvan 30% ernstig genoeg om dagelijks functioneren te beperken.
- Slechts een klein deel van de vrouwen krijgt adequate medische begeleiding.
- In het VK en VS groeit de aandacht: bedrijven introduceren menopauzebeleid om verzuim te verminderen.
De (peri)menopauze is geen ziekte, maar een natuurlijke fase. Toch kan het je leven flink op zijn kop zetten. Door te begrijpen wat er in je lichaam gebeurt en door tijdige begeleiding, kun je deze periode niet alleen beter doorstaan, maar zelfs gebruiken als een fase van groei en hernieuwde kracht.
Lees meer blogs over de Menopauze
Inzicht en inspiratie voor vrouwen
Menovia
Meld je vandaag nog aan