Waarom vrouwen zich vaak niet gehoord voelen in de overgang

“Het hoort erbij.”

“Het gaat vanzelf over.”

“Daar kun je niets aan doen.”

Veel vrouwen horen dit soort uitspraken wanneer ze met overgangsklachten naar hun huisarts of specialist gaan. Het gevolg? Ze voelen zich niet gehoord, niet serieus genomen en vaak alleen in hun ervaring. Terwijl de overgang een levensfase is die grote impact kan hebben op lichamelijk, emotioneel en sociaal vlak.

In dit artikel bekijken we waarom vrouwen zich zo vaak niet gehoord voelen, welke gevolgen dit heeft voor hun gezondheid en welzijn, en hoe zorgverleners, werkgevers en vrouwen zelf dit patroon kunnen doorbreken.

Waarom worden overgangsklachten vaak onderschat?

1. Beperkte tijd in de zorg

In de reguliere eerstelijnszorg duurt een consult gemiddeld 10 minuten. Dat is te kort om complexe klachten zoals slaapproblemen, stemmingswisselingen of pijn te bespreken in samenhang met hormonale veranderingen.

2. Gebrek aan kennis

Hoewel de overgang een fase is die elke vrouw doormaakt, komt het onderwerp beperkt aan bod in medische opleidingen. Daardoor hebben veel zorgverleners onvoldoende specialistische kennis over hormonale gezondheid.

3. Focus op losse symptomen

In plaats van de overgang als geheel te bekijken, worden klachten vaak los behandeld: slaappillen voor slecht slapen, antidepressiva voor somberheid, pijnstillers voor gewrichtsklachten. De hormonale oorzaak blijft onbesproken.

4. Taboe en schaamte

De overgang wordt nog steeds gezien als een onderwerp waar je liever niet over praat. Vrouwen voelen zich ongemakkelijk of bang om als “zwak” te worden bestempeld, en zwijgen daarom vaker over hun klachten.

Gevolgen voor vrouwen

Wanneer klachten niet serieus genomen worden, kan dat grote gevolgen hebben:

• Langdurig ongemak: vrouwen lopen vaak jaren rond met klachten die behandeld hadden kunnen worden.
• Psychische belasting: gevoelens van onzekerheid, frustratie en eenzaamheid nemen toe.
• Werkuitval: slaapproblemen, concentratieverlies en stemmingswisselingen kunnen leiden tot verminderde productiviteit of zelfs verzuim.
• Relatieproblemen: veranderingen in stemming en libido kunnen relaties onder druk zetten.
• Gezondheidsrisico’s: botontkalking en hart- en vaatziekten worden niet altijd tijdig onderkend.

Hoe kan het anders?

1. Meer tijd en aandacht

Een vrouw in de overgang heeft vaak meerdere klachten die met elkaar samenhangen. Dat vraagt om een grondige intake waarin er écht geluisterd wordt.

2. Deskundige begeleiding

Zorgverleners die gespecialiseerd zijn in hormonale gezondheid, begrijpen de samenhang en kunnen een passend behandelplan maken.

3. Persoonlijke aanpak

Geen twee vrouwen zijn hetzelfde. Leeftijd, genetische aanleg, leefstijl en medische voorgeschiedenis bepalen wat werkt.

4. Doorbreken van taboes

Open gesprekken op de werkvloer en in de zorg kunnen de schaamte doorbreken. Steeds meer bedrijven ontwikkelen beleid rond menopauze, en dat helpt om het onderwerp normaal te maken.

5. Empowerment van vrouwen zelf

Educatie is cruciaal. Hoe meer vrouwen begrijpen over hun lichaam en de overgang, hoe sterker ze in gesprekken met zorgverleners en werkgevers staan.

Praktische tips voor vrouwen

• Bereid je consult voor: schrijf klachten, vragen en voorbeelden op.
• Wees concreet: vertel wat de klachten doen met je dagelijks leven (slaap, werk, relaties).
• Vraag door: als een arts zegt “het hoort erbij”, vraag naar alternatieven of verwijs naar een specialist.
• Zoek steun: praat met andere vrouwen, sluit je aan bij een community of vraag om begeleiding bij een gespecialiseerde kliniek.

Voorbeeld uit de praktijk

Een vrouw van 52 vertelde ons: “Ik was al drie jaar doodmoe en kon me op werk niet meer concentreren. Mijn huisarts schreef antidepressiva voor, maar dat voelde niet goed. Pas toen ik begeleiding zocht bij een specialist, ontdekte ik dat het mijn hormonen waren. Met de juiste aanpak slaap ik weer, heb ik mijn energie terug en voel ik me eindelijk gehoord.”

Dit voorbeeld staat niet op zichzelf. Het laat zien hoeveel verschil erkenning en specialistische zorg kan maken.

De rol van werkgevers

Ook op de werkvloer is er veel winst te behalen. Werkgevers die menopauze bespreekbaar maken, merken:

• Minder ziekteverzuim.
• Hogere loyaliteit en betrokkenheid van medewerkers.
• Een inclusieve cultuur waarin iedereen zich gesteund voelt.
  

Soms kan al een klein gebaar helpen, zoals flexibele werktijden, een rustige werkruimte of simpelweg erkenning van het probleem.

Dat vrouwen zich in de overgang vaak niet gehoord voelen, is een structureel probleem. Het komt voort uit tijdsdruk in de zorg, gebrek aan kennis en hardnekkige taboes. Maar het kan anders. Met meer aandacht, deskundige begeleiding en open gesprekken kunnen vrouwen de erkenning en zorg krijgen die ze verdienen.

‍